Juridisch Wrapped 2024: fiscaal boete- en strafrecht
2 januari 2025
De beste wensen voor het nieuwe jaar! Ieder jaar stelt Spotify voor gebruikers een Spotify Wrapped samen, met de meest geluisterde nummers van het afgelopen jaar. Spotify berekent hoeveel uren naar muziek is geluisterd, hoeveel minuten (of uren) naar een bepaald nummer is geluisterd en welk nummer het meest is beluisterd in het afgelopen jaar. Hierbij (met een knipoog) een Juridisch Wrapped: fiscaal boete- en strafrecht.
De tijd vliegt
De tijd vliegt. Er is alweer een jaar voorbij. Gelukkig kunnen we alles bijhouden wat er gebeurt in een jaar. Dat is dan vormgegeven in de Juridisch Wrapped, zoals is gepubliceerd als bericht op LinkedIn. Hieronder treft u de ‘geschreven versie’ aan.
2024 was een feest voor de rechtsbescherming
Met een aantal belangrijke ontwikkelingen in de wet- en regelgeving en rechtspraak.
Belangrijke 'hits' dit jaar
De Hoge Raad oordeelde op 6 september 2024 over het recht om geïnformeerd te worden over en te worden gewezen op het recht op rechtsbijstand (Salduz) in fiscale boetezaken [1].
Dat geldt niet alleen voor fiscale boetes, maar voor alle bestuurlijke boetes. Zo oordeelde de ABRvS op 24 december 2024 [2] – het (kerst)cadeautje voor de rechtsbescherming – gelijkluidend aan de Hoge Raad. De ‘criminal charge’ uit art. 6 EVRM vangt aan met de boetekennisgeving (in bestuurlijke zaken), maar daaraan voorafgaand moet iemand bijv. bij een verhoor de cautie worden gegeven en worden gewezen op het recht op rechtsbijstand.
Dit sluit weer aan bij het arrest van de Hoge Raad van 3 december 2024 [3]. Als er vragen worden gesteld over de betrokkenheid bij en strafbaar feit waarvan iemand als verdachte is aangemerkt, is sprake van een verhoor. Ook als nog niet vaststaat dat sprake is van een strafbaar feit en daardoor van een verhoorsituatie. Voorafgaand aan het eerste verhoor moet iemand worden gewezen op het recht op rechtsbijstand.
Wetgeving unwrapped
In de Fiscale Verzamelwet 2025 was een nieuw artikel 67h (nu vernummerd naar 67i AWR) opgenomen voor het kunnen uitvoeren van een zuiver schuldonderzoek door de inspecteur.
Na kritiek van o.a. de Afdeling advisering van de Raad van State ziet het kabinet ervan af om de maatregel in het wetsvoorstel op te nemen. Er wordt bezien in welk ander wetsvoorstel de maatregel in aangepaste vorm en met inachtneming van de opmerkingen van de Afdeling het beste kan worden opgenomen [4].
De Legal Charts 2024
Wat speelde er dit jaar bij de Hoge Raad in top 10 juridische hits?
- Aanpassing rechtspraak inzake immateriële schadevergoeding [5];
- Bevestiging bestaande rechtspraak inzake aanvangsmoment redelijke termijn ex art. 6 EVRM [6];
- De strafrechter is niet gebonden aan gemaakte procesafspraken en mag daarvan afwijken [7];
- Bevestiging bestaande rechtspraak: geen niet-ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie bij (extreme) overschrijding van de redelijke termijn [8];
- Niet voortvarend handelen door de inspecteur kan leiden tot vernietiging van de belastingaanslagen [9];
- Verschoningsrecht en beklag tegen beslag ex art. 552a Sv [o.a. 10];
- Verduidelijking begrippen ‘verbergen’ en ‘verhullen’ bij witwassen [11];
- Bevestiging rechtspraak inzake toestemmingsvereiste voor het opleggen van een medeplegersboete [12];
- Ambtshalve beoordeling ontvankelijkheid van het bezwaarschrift [13];
- Ten onrechte verleende teruggaven BPM n.a.v. verzoek door ander dan de belasting/inhoudingsplichtige die de bedragen eerder had voldaan of afgedragen: geen beboetbaar feit [14].
Trending topics voor 2025
Welke ontwikkelingen kunnen we verwachten in 2025?
- Kan het bewijs voor een beboetbaar feit worden geleverd door middel van een bewijsvermoeden? [15];
- Op welke manier werkt de onschuldpresumptie door in belastingzaken? [16];
- Hoe verhoudt de onschuldpresumptie zich tot het betrekken van niet tenlastegelegde belastingaangiften bij de straftoemeting (et grootschalige karakter moet ‘aannemelijk’ zijn)? [17].
Het jaar 2024 in cijfers
Van de gepubliceerde rechtszaken leverde het zoekwoord ‘belastingfraude’ 106 hits op (30 in het bestuursrecht, 9 in het civiele recht en 72 in het strafrecht) – rechtspraak.nl
De prognose was dat belastingzaken 2% van het totale aantal zaken betreffen bij rechtbanken en 15% bij gerechtshoven/CRvB –Jaarplan 2024, Raad voor de Rechtspraak, p. 9
1,1 miljoen opsporingsuren, met als fiscale thema’s verhuld vermogen en btw-fraude – Jaarplan Belastingdienst, p. 34
Dat was 'm (weer)!
Benieuwd of 2025 ook zo’n mooi jaar gaat worden voor de rechtsbescherming!
———————————————
[1] Hoge Raad 6 september 2024, ECLI:NL:HR:2024:1135.
[2] ABRvS 24 december 2024, ECLI:NL:RVS:2024:5293.
[3] Hoge Raad 3 december 2024, ECLI:NL:HR:2024:1769.
[4] Kamerstukken II 2024/25, 36 605, nr. 4, p. 6.
[5] Hoge Raad 15 juni 2024, ECLI:NL:HR:2024:853.
[6] Hoge Raad 9 juli 2024, ECLI:NL:HR:2024:1013.
[7] Hoge Raad 8 oktober 2024, ECLI:NL:HR:2024:1361.
[8] Hoge Raad 22 oktober 2024, ECLI:NL:HR:2024:1413.
[9] Hoge Raad 1 november 2024, ECLI:NL:HR:2024:1557.
[10] o.a. Hoge Raad 12 maart 2024, ECLI:NL:HR:2024:312, ECLI:NL:HR:2024:315 en Hoge Raad 17 december 2024, ECLI:NL:HR:2024:1876.
[11] Hoge Raad 24 januari 2024, ECLI:NL:HR:2024:67.
[12] Hoge Raad 6 september 2024, ECLI:NL:HR:2024:1132.
[13] Hoge Raad 6 september 2024, ECLI:NL:HR:2024:1080.
[14] Hoge Raad 11 oktober 2024, ECLI:NL:HR:2024:1422.
[15] Conclusie A-G Koopman 5 juli 2024, ECLI:NL:PHR:2024:774 (gemeenschappelijke bijlage bij 5 conclusies).
[16] Conclusie A-G Koopman 4 oktober 2024, ECLI:NL:PHR:2024:963.
[17] Conclusie A-G Spronken 8 oktober 2024, ECLI:NL:PHR:2024:746.
Ook interessant:
