FIOD inval
Een inval door de FIOD kan voor bedrijven en particulieren een ingrijpende gebeurtenis zijn. De FIOD is verantwoordelijk voor het opsporen van financiële fraude, zoals belastingontduiking, witwassen en andere economische delicten. Een inval betekent vaak dat uw bedrijf wordt verdacht van betrokkenheid bij een strafbaar feit dan wel dat u mogelijk een rol heeft als getuige in een strafrechtelijk onderzoek naar iemand anders. Het is van cruciaal belang om te weten wat uw rechten zijn en welke stappen u direct moet ondernemen om uw belangen te beschermen. In deze blog wordt beknopt uitgelegd wat de FIOD doet, hoe u het beste kunt reageren als de FIOD langs komt en welke rol een strafrechtadvocaat daarbij kan spelen.
Wat is de FIOD?
De FIOD staat voor de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst en houdt zich bezig met de opsporing van financiële fraude en belastingfraude.
De FIOD ontvangt (vaak van de Belastingdienst) fraudesignalen, naar aanleiding waarvan zij een onderzoek starten. Een onderzoek van de FIOD betekent altijd dat sprake is van een verdenking van een strafbaar feit, dat iemand als verdachte is aangemerkt en dat er een strafrechtelijk onderzoek plaatsvindt.
Als de FIOD op de stoep staat
De FIOD heeft diverse bevoegdheden om een strafrechtelijk onderzoek te kunnen uitvoeren.
Een van die bevoegdheden is het verrichten van een doorzoeking. De FIOD kan onaangekondigd bij iemand thuis of bij kantoor op de stoep staan. Een dergelijke doorzoeking vindt plaats onder leiding van een rechter-commissaris of een (hulp) officier van justitie.
De FIOD dient zich te legitimeren bij het binnentreden en een machtiging te tonen van de rechter-commissaris dat zij bevoegd zijn tot binnentreden (als de rechter-commissaris niet zelf aanwezig is). De redenen van de doorzoeking moeten worden medegedeeld. Tijdens de doorzoeking kunnen voorwerpen in beslag worden genomen. Hiervan moet een lijst worden opgemaakt en aan u worden verstrekt.
De FIOD kan ook getuigen verhoren of informatie bij derden vorderen (zoals informatie over een verdachte bij het belastingadvieskantoor dat de belastingaangiften van die verdachte indient).
Wat kunt u doen?
Raadpleeg een advocaat. Een advocaat kan snel interveniëren, contact opnemen met degene die de leiding heeft over het strafrechtelijk onderzoek/de doorzoeking en op basis van een korte toelichting van uw kant een eerste advies geven.
U doet er verstandig aan meteen adequate hulp in te schakelen omdat een doorzoeking betekent dat er bij de FIOD en het Openbaar Ministerie een vermoeden is dat u mogelijk een strafbaar feit heeft gepleegd.
Als de FIOD bij uw thuis is, begeleid ze voor zover mogelijk naar een aparte kamer. Als de FIOD op kantoor is, begeleid ze dan bijv. naar een spreekkamer. Eerst rust creëren (en dat lukt niet als overal mensen naartoe lopen, mensen aanspreken, in spullen kijken etc.) en navragen waarvoor en/of voor wie ze komen.
Als de FIOD een schriftelijke vordering heeft voor het vorderen van bepaalde stukken, vraag dan aan de FIOD-ambtenaren of u de schriftelijke vordering mag zien. Dan is duidelijk voor welke informatie zij zijn gekomen en kunt (moet) u zich beperken tot het verstrekken van de gevraagde informatie. Zorg ervoor dat u kopieën behoudt van de stukken die u heeft meegegeven. Als er stukken van geheimhouders (zoals advocaten/notarissen/etc.) verstrekt moeten worden, doet u er goed aan deze stukken in een gesloten envelop met daarop de tekst ‘geheimhoudersstukken’ te plaatsen. Neem hierover contact op met de betreffende geheimhouder.
Vraag aan de FIOD wat uw status is
Van belang is om te vragen wat uw status is. Er is een significant verschil tussen de status van getuige (bijv. een belastingadviseur die de aangifte heeft ingediend van de belastingplichtige die als verdachte is aangemerkt) en de status van verdachte. Onthoud dat er niet zoiets is als een ‘off the record’. Als er vragen worden gesteld en die vragen worden beantwoord, dan kunnen/zullen die antwoorden in een proces-verbaal worden opgeschreven (en kan dat mogelijk als bewijs dienen).
Het verschil tussen een getuige en een verdachte is gelegen in het zwijgrecht. Een verdachte heeft per definitie op grond van art. 6 EVRM en art. 29 Wetboek van Strafvordering een zwijgrecht. U hoeft dus niet mee te werken – ook niet als anders wordt gesuggereerd. Als getuige hoeft u ook niet mee te werken – dit is anders als u als getuige ten overstaan van een rechter wordt gehoord. De FIOD is geen rechter, dus u hoeft geen medewerking te verlenen.
Raadpleeg een advocaat
Als er een doorzoeking van de FIOD plaatsvindt zijn er veel factoren die een rol spelen. Vaak is nog niet duidelijk waar de verdenking precies op betrekking heeft en bevindt het onderzoek zich nog relatief in de beginfase. Rollen van personen in het strafrechtelijk onderzoek kunnen gedurende het onderzoek van kleur verschieten, bijv. van getuige naar verdachte.
Het bovenstaande is een zeer beknopte samenvatting van een aantal facetten die van belang zijn bij een bezoek van de FIOD. Het belangrijkste is een deskundig persoon inschakelen die verstand van zaken heeft en snel kan schakelen.